Gobernuak kontuan hartu du eskola-jantokiei buruzko Foru Dekretu berria, horrela datorren ikasturteko 175 egunetan 1,3 milioi menu osasungarri baino gehiago bermatuko dira - Gobernuak kontuan hartu du eskola-jantokiei buruzko Foru Dekretu berria, horrela datorren ikasturteko 175 egunetan 1,3 milioi menu osasungarri baino gehiago bermatuko dira - Dpto

Nafarroako Gobernuak kontuan hartu du gaur Nafarroako Foru Komunitateko unibertsitateaz kanpoko ikastetxe publikoetako jantokiak arautzen dituen Foru Dekretuaren proiektua, Nafarroako Kontseiluak presako irizpena eman dezan eskatzeko.

 

Nafarroako Eskola Kontseiluko kide gehienek martxoan onetsi zuten Foru Dekretuaren proiektua, baita Toki Araubidearen Foru Batzordean zeuden Nafarroako toki entitateek ere, jantokiei buruzko dekretu berriaren aldeko txostena eman zuten.

 

Foru dekretu berria Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko Hezkuntza Departamentuaren menpeko unibertsitateaz kanpoko ikastetxe publikoei aplikatuko zaie, baldin eta Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako bigarren zikloko ikasketak ematen badituzte, bai eta Hezkuntza Bereziko ikastetxe publikoei ere, eskolako jantokiko zerbitzu osagarria ematen badute. Halaber, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza ematen duten ikastetxe publikoei ere aplikatuko zaie, baldin eta, antolaketa arrazoiak direla-eta, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako bigarren zikloa ematen duten ikastetxeekin eskola garraioa partekatzen badute.

 

Dekretu guztiaren xedea da eskolako jantokiko denbora osasunerako, higienerako eta elikadurarako hezkuntza sustatzeko gune bihurtzea, elikadura-ohitura osasungarriak eta iraunkorrak sustatzea eta mahaian jarrera egokiak sustatzea, bai eta jan aurretik eta ondoren jarrera egokiak eta aho-hortzetako higienea, lankidetza, elkartasuna, inklusioa, hezkidetza eta bizikidetza, eta gizarte- eta kultura-ohiturak sustatzea ere.

 

Eskualdeko eskola jantokiek, Hezkuntza Departamentuak kudeatuak, hurrengo ikasturtean 1,3 milioi menu osasungarri (lehen plater, bigarren eta azkenburukoak) eskainiko dizkiete 7.700 erabiltzaileei. Menu eta erabiltzaile kopuru horri Nafarroa osoko guraso elkarteek kudeatzen dituzten jantoki baimenduen erabiltzaileena gehitu behar zaio. Egun, 5.800 ikaslek jasotzen dituzte jantokiko laguntzak eskualdeko zentroetan, ikastetxe arruntetan eta departamentuaren banakako laguntzetan. Gainera, Hezkuntzak 1.500 biztanle baino gutxiagoko herrietako mahaikideentzako laguntzak ditu, eta gaur egun 511 ikasle nafarrek jasotzen dituzte.

Mende berrirako arau-esparru berria

Carlos Gimeno Hezkuntza sailburuak saioaren ondorengo prentsaurrekoan azaldu duenez, araudi berri bat da, aurreko araudia onartu eta 31 urtera ikasleen eta familien eskubideak zabaltzen dituena. Araudi hori 1993. urtekoa da, eta, horri esker, eskola-jantokiek, azkenik, arau-esparru berri bat izango dute, ikasle guztien behar pedagogiko, sozial eta nutrizionalei egokitua, mende berri batean, jantoki berria behar baitzen.

 

Araudi berriak funtsezko aldaketa dakar: Nafarroako Gobernuak ikasturteko 175 egunetan diruz lagunduko du eskolako jantokia, eta Nafarroako hezkuntzaren historian lehen aldiz, jantokirako eskubidea ere sartuko du irailean eta ekainean. Eta gaur egungo sistemarekin alderatuta, alde nabarmena dago: eskolako jantokirako laguntzak emango dira, kontuan hartu gabe eskolek duten lanaldia eta ikasle onuradunak arratsaldeko arreta-jardueretara joaten diren ala ez.

 

Proiektuak beste berrikuntza batzuk ere baditu laguntza horien onuradunei dagokienez, orain arte garraiatzen ziren ikasleak edo egoera sozioekonomiko ahulean dauden familietako ikasleak hartzen zituztenak. Talde horiekin bat egingo dute arrisku larrian eta despopulatzeko arrisku bizian dauden eta herri horietan bizi diren herrietako ikastetxeetako ikasleek. Neurri garrantzitsua da landa-despopulazioaren aurka borrokatzeko, eta horrek indartu egingo ditu eskolen biziraupen-bermeak herri txikietan, eta, bide batez, araua bat etorriko da egungo eskolatze-egoerarekin eta familia eta lana uztartzeko gaur egungo beharrekin.

 

Erregulazio berriak jantokietako segurtasun- eta higiene-betebeharrak eta zerbitzu osagarri horren kontrola eta kudeaketa zehazten ditu. Zerbitzu osagarri hori honako modalitate hauetako baten bidez emango da: ikastetxean bertan egindako janarien hornidura, sukalde zentraletan edo hurbileko ikastetxera beroan egindako eta ikastetxera eramandako janarien hornidura, edo sukalde zentraletan edo hurbileko ikastetxera linea hotzaren modalitatean garraiatutako janarien hornidura. Zerbitzu horiek, oro har, zeharkako kudeaketaren bidez emanen dira, enpresa espezializatuen bidez.

Menuen tipologiari dagokionez, foru dekretuak adierazten du giza elikaduran eta dietetikan prestakuntza egiaztatua duten profesionalek diseinatu eta gainbegiratuko dituztela, eta elikadura osasungarriagoa, jasangarriagoa eta integratzaileagoa sustatuko dutela, nutrizio-kalitatea sustatuz eta kalitate hori kontrolatuz, osasunaren arloan, haurtzaroan eta nerabezaroan gehiegizko pisua eta obesitatea prebenitu eta kontrolatzeko. Era berean, zenbait elikagairekiko alergia edo intolerantzia duten ikasleen kasuan, edo berariazko elikadura behar duten gaixotasun edo nahaste somatikoak dituzten ikasleen kasuan, zerbitzua ematen duenak berariazko menuak eman beharko ditu, dagozkien patologiekin bat datozenak, betiere, dagokion ziurtagiri mediko ofizialaren bidez egiaztatzen badira Gurasoen Elkartearen aurrean.

 

Azterketa eta hitzarmenak

Foru dekretuaren beste berrikuntzetako bat da Hezkuntza Departamentuak hitzarmenak sinatu ahal izanen dituela eskolako jantokiaren kudeaketa bere gain hartu nahi duten toki entitateekin. Hitzarmen horiek 2025/2026 ikasturtetik aurrera, biak barne, ondorioak izan ditzaten formalizatu ahal izango dira.

 

Halaber, Hezkuntza Departamentuak azterlan bat eginen du eskola jantoki arrunt batzuk eskualdeko eskola jantoki gisa izendatzeko aukerak aztertzeko, ikastetxe horietako ezaugarri berezien arabera. Ikasketa hori 2026/2027 ikasturtea hasi baino lehen bukatu beharko da. Hezkuntza Departamentuak, bere kudeaketaren berezitasunak aztertu eta ebaluatu ondoren, Iruñean, Burlatan eta Corellan dituen haur eskoletako jantokien kudeaketa ere arautuko du.

Jantoki arrunten kasuan, erregulazio berriak ezartzen du Hezkuntza Sailak haiek kudeatzen dituzten atymetako kontuetan ordainketak egin ahal izango dituela hiruhileko bakoitza amaitu baino lehen, jantoki horien kontabilitate-kudeaketa errazteko. Ondoren, zenbateko horiek hurrengo ordainketekin konpentsatuko dira. Ikastetxeek emanen dituzte ikasle bekadunen datuak, eta ikastetxeko orientatzaileek zehaztuko dute ikasleak ekonomia behartsukoak diren.

 

Ekonomia behartsuetako ikasleentzako laguntza ikastetxeari edo guraso-elkarteari emanen zaio, diru-laguntzaren azken xedea eskolako jantokiko zerbitzua soilik ordaintzea izan dadin. Kasuistikak eta tramitazioan izandako esperientziak sistema hori aukeratzera eraman gaitu, ekonomia behartsuetako ikasleen familiei laguntza zuzenean ematea baino askoz eraginkorragoa baita. Ildo horretatik, eta jantoki arruntetan apymen kudeaketa errazte aldera, foru dekretuak ezartzen du, gainera, gurasoen elkarteek jantokiko laguntza jasotzen duten ikasleen izenen zerrenda ezagutuko dutela.