Hezkuntzak Inklusiorako foru agindu berriak Ikaskuntzaren Diseinu Unibertsala indartzen du, ikastetxe guztietan inklusioa bermatzeko - Hezkuntzak Inklusiorako foru agindu berriak Ikaskuntzaren Diseinu Unibertsala indartzen du, ikastetxe guztietan inklusioa bermatzeko - Dpto

Hezkuntza Sailak legegintzaldi berria hasi du Gizarteratzeko Foru Agindu berria behin betiko onartu ondoren. Agindu hori Carlos Gimeno sailburuak sinatu du, Nafarroako Aldizkari Ofizialean laster argitaratzeko, eta familiei bermatzen die ikasleak nahi duten ikastetxean eskolatuko dituztela.

Foru agindu berriak aurrekoak ordezkatzen ditu, 2008 eta 2012 urtekoak, eta hezkuntza-sistema XXI. mendeko erronka eta erronketara egokitzen du, Europar Batasunak eta UNESCOk finkatutako helburuen arabera, LOMLOE lege organikoak bere gain hartuta, eta hezkuntzaren printzipioen eta helburuen artean hezkuntza inklusiboa benetan betetzea eta ikasteko irisgarritasun unibertsalaren printzipioak aplikatzea sartzen ditu.

2023-2027 legegintzaldiaren hasieran Hezkuntza Sailak egin duen lehen arau-jarduera horrek hezkuntza inklusiborako eskubidea sendotzen du; eskakizun etiko eta juridiko hori Nazio Batuen Haurraren Eskubideei buruzko Hitzarmenean eta Ezgaitasuna duten Pertsonen Eskubideei buruzko Hitzarmenean oinarritzen da, eta bermatzen du beharrak izateagatik oztopoei aurre egiten dieten ikasleak hezkuntza-sistematik kanpo geratzen ez direla, bereziki, arrazoi batzuengatik.

Inklusiorako eskubidea gauzatzea, oztopoei aurre egiten dien ikasleak hezkuntza-sistematik kanpo geratuko ez direla ziurtatuz, horixe da foru agindu berri honen funtsezko helburua. Foru agindu horrek, batez ere, ezgaitasuna duten ikasleen eskubideak hartzen ditu, hezkuntza baldintza berdinetan eta gainerakoen eskubide berberekin eskuratu ahal izateko, eta hezkuntza-inklusioa da ikastetxe baten bizitzako erabaki pedagogikoak eta hezkuntzakoak hartzeko funtsezko oinarria.

Foru agindu berriak ikasle guztien aniztasunari arreta emateko neurriak eta jarduketak arautzen ditu, bereziki hezkuntza-laguntzaren berariazko beharrak (ACNEAE) eta, bereziki, hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleenak eragindako oztopoei aurre egiten dietenak. EDUCAren datuen arabera, berariazko desberdintasunen bat duten ikasleen errolda eguneratua 36.693 ikaslekoa da, hau da, Nafarroan eskolatutako ikasleen% 26. Ikasle horietatik 3.546 ikasle hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleak dira.

Bertan, Nafarroako unibertsitateaz kanpoko ikastetxeetan aplikatzekoa, hezkuntza-orientazioko taldeek egindako ekarpenak eta hirugarren sektoreko hainbat elkarteren ekarpenak sartu dira, eta ikastetxe guztiek beren Inklusio Planak izan beharko dituzte eta sarean lan egin beharko dute kanpoko eragile sozial, sanitario eta komunitarioekin. Ikasle horien eskolatzeari dagokionez, foru aginduak adierazten du egindako eskolatze modalitatearen proposamenaren arabera zehaztuko dela. Ikasleak, oro har, ikastetxe arrunteko eskolatze-modalitatean eskolatuko dira, eta familiak eta/edo ikasleen legezko ordezkariek proposamenetatik neurririk integratzaileena aukeratu ahal izango dute, indarrean dauden irizpide eta arauen arabera. Ikasleak banantzea saihestuko da, haien arteko desberdintasunak, interesak eta hizkuntzak ikasteko programak edo antzekoak egiteko beharrak direla-eta.

Foru aginduak ikasleei eman beharreko erantzunean jartzen du arreta, eta ez haien zailtasunean; horretarako, adibidez, neurri eta jarduera espezifikoak erabiltzen ditu, hala nola laguntza behar espezifikoa duten ikasleei sarbide fisikoa eta/edo komunikazioa errazten dieten egokitzapenak, informazioa, komunikazioa eta parte-hartzea erraztuz, eta ebaluazio-prozesuan hainbat tresna eta ekintza erabiliz, ikaskuntzarako diseinu unibertsalaren printzipioak kontuan hartuz eta informazioa, gida eta alternatibak eskainiz. Besteak beste, errubrikak, ikaste-dianak, portfolioa, ikaskuntza-egunkariak, erkatze-zerrendak edo erregistro-tresnak aipatzen dira, bai eta erraz irakurtzeko moduko egokitzapenak, ahozko eta idatzizko atazen eta/edo proben konbinazioa, test motakoa, etab. ere, eta ingurune horrek irakasleen ikuspegia ACNEAE ikasleengana aldatzea eragingo du.

Ebaluazio psikopedagogikoa egiten bada modalitate-aldaketa bat hezkuntza bereziko zentro bihurtzeko edo berariazko unitateetara sartzeko, ebaluazio hori eta dagokion txosten psikopedagogikoa aurreinskripzioa egin baino lehen egingo dira, familiak eta/edo legezko ordezkariek jasotako proposamenekin bateragarriak diren lanpostu hutsak eskuratu ahal izan ditzaten. Gainera, derrigorrezko bigarren hezkuntzako etapan berariazko curriculum unitateetan eskolatzen ahalko dira. Ikasleak hezkuntza bereziko ikastetxeetan eskolatuko dira, oztopoei aurre egiteko neurri berariazkoak eta bereziak behar dituztenean, modalitate horrek erantzun egokiagoa eman dezan. Eskolatze-proposamen hori hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleentzat izango da, baldin eta ez ikastetxe arruntean, ez unitate espezifikoetan, hezkuntza-erantzun inklusibo egokiena eman badaiteke, jarduera orokor eta espezifiko guztiak agortu ondoren, eta, beraz, jarduera horiek ez badira aski haien garapena eta bizi-kalitatea hobetzeko.

2023-2024 ikasturtean, Nafarroako hezkuntza sistemak 151 egitura espezifiko izanen ditu sare publikoan eta itundua Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzako zikloetan, ikasle horiei laguntzeko.

 

Irisgarritasun unibertsala

 

Foru-aginduak hezkuntza-testuinguruan irisgarritasun unibertsalaren kontzeptua eskubide gisa sartzen du, irisgarritasun fisikoa, zentzumenezkoa, kognitiboa eta emozionala bereiziz, eta hezkuntza inklusiborako oztopoen kontzeptua definitzen du, Ikaskuntzarako Diseinu Unibertsala (DUA) irakaskuntzaren ikuspegi inklusiborako eredu egokitzat jotzeaz gain. Era berean, ikastetxe bakoitzeko Inklusio Planean jaso behar diren hezkuntza-ekitaterako eta -inklusiorako neurriak eta jardunak arautzen ditu, arreta berezia eskainiz tutoretza-ekintzari eta gurasoekin, tutoreekin edo legezko tutoreekin izandako etengabeko harremanari, eta banakako desberdintasunei erantzuteko neurrien berri ematen du.

Foru aginduan, metodologia- eta antolaketa-proposamen inklusiboei dagokienez, nabarmentzen da ikasleei laguntza eta errefortzuak ikasgelan emango zaizkiela, eta salbuespen gisa, behar bezala justifikatuta eta baimenduta, beste modalitate batean. Ikasgelaren barruan, modalitate inklusibo desberdinekin: gelan bi irakasle edo gehiago laguntzea eta/edo indartzea, ikasgelaren barruan laguntza espezializatua ematea, taldeak banatzea, talde malguak, irakaskuntza partekatua, ikaskuntza kooperatiboa, proiektuetan oinarritutako ikaskuntza, talde interaktiboak, zerbitzuak eta gara daitezkeen beste modalitate inklusiboak. Aginduak jokabide-laguntza positiboaren esparruan edo, curriculumaren garapenaren barruan, eremukako lana jasotzen du, eta eskatzen du hezkuntza-errefortzuko neurriak ezartzea eta etengabeko ebaluazioaren testuinguruan curriculuma aberastea beharrak hauteman bezain laster har daitezela. Hainbat neurri arautzen ditu, eta beharrezkoa bada Nafarroako Hezkuntza Berdintasunerako Baliabideen Zentroaren edo Hezkuntza Departamentuko Hezkuntza Inklusiorako unitate eskudunaren aholkularitza eta laguntza izatea.

Hezkuntza Sailak, Hezkuntza Integratzailearen Mapa baten eta ikastetxe bakoitzaren berariazko laguntza-beharrak dituzten ikasleen eskolatze-indizearen bidez, hezkuntza-erantzuna erraztuko duten mekanismo eta ekintza zuzentzaileak edo bultzatzaileak ezartzea baloratuko du. Horretarako, hezkuntza-laguntzaren berariazko premia duten edo ISEC jakin batzuk (hala nola ratioa jaistea edo baliabideak gehitzea) dituzten ikasleen proportzio handiena eskolatzen duten ikastetxeen beharrei hobeto erantzuteko ekintzak antolatuko ditu.